Obiekty garnizonu twierdzy

   Twierdza to nie tylko fortyfikacje ale również liczne obiekty niezbędne dla funkcjonowania garnizonu takie jak zespoły koszarowe, magazyny, budynki sztabowe, kościoły garnizonowe, szpitale itp. Od okresu powstania ufortyfikowanego przedmościa aż do I wojny światowej nastąpił rozkwit budownictwa wojskowego. Grudziądz stał się stopniowo jednym z większych garnizonów Cesarstwa Niemieckiego. Stan taki utrzymywał się w okresie dwudziestolecia międzywojennego a także po II wojnie światowej. Biorąc pod uwagę, że głównym tematem tej strony jest raczej budownictwo obronne, obiekty garnizonu opisane są w sposób skrótowy.
Podano również nazwy koszar z okresu dwudziestolecia międzywojennego (jeśli istniały).

1) Cytadela - siedziba pułku piechoty, Składnicy Artyleryjskiej. Znajdował się tu także Lazaret garnizonowy nr I.
2) Komendantura ul. Bema 1 (1893-95)
3) Areszt, sala sądowa ul. Bema 2 (1893-95)
4) Urząd Fortyfikacji ul. Kwiatowa 16 (1898)
5) Pralnia Garnizonowa ul. Bema 3-5 (1896-97)
6) Lazaret Garnizonowy nr II (1892-95) ul. Legionów 9
7) Kościół Garnizonowy katolicki - w kościele Św. Ducha
8) Kościół Garnizonowy ewangelicki ul. Jagiełły (1897-1900)
9) Stare Koszary Artylerii (1883-85) - Koszary im. Hallera, ul.Legionów 14-22 dla dywizjonu artylerii polowej
10) Nowe Koszary Artylerii (1890-98) - Koszary im. Piłsudskiego, ul. Legionów 46-52 dla dywizjonu artylerii polowej i sztabu pułku
11) Koszary Pułku Piechoty (1890-97) - Koszary im. Kościuszki, ul. Legionów 56-64
12) Koszary Pułku Piechoty (1895-97) - Koszary im. Czarneckiego, ul.Hallera 45-50
13) Koszary Pułku Kawalerii (1905-11) - Koszary im. Poniatowskiego, ul. Hallera 51-53
14) Koszary Batalionu Saperów (Pionierów) (1905-09) - Koszary im. Jagiełły, ul. Saperów
15) Koszary Batalionu Saperów (Pionierów) (1912-14) - Koszary im. Bolesława Śmiałego, ul. Chełmińska 97
16) Koszary Lotnicze (1912-14) ul. Parkowa. Stacjonowała tu kompania lotnicza i kompania statków powietrznych (balonowa)
17) Koszary Kompani Karabinów Maszynowych (1913-14) - Koszary im. Łokietka, ul. Karabinierów.
18) Koszary Kompanii Karabinów Maszynowych (1913-14)- Koszary im. Przemysława, ul. Myśliwska
19) Koszary Batalionu Pionierów (1913-16)- Koszary im. Jagiellończyka ul. Jagiellończyka
20) Koszary Pułku Piechoty (1913-15)- Koszary im. Świętopełka, ul. Chełmińska 98 (przeniesiono tu pułk piechoty z cytadeli)
21) Magazyny Urzędu Prowiantowego (1891-93) ul. Grunwaldzka, ze spichrzami, piekarnią, magazynami żywności.
22) Wielki Plac Ćwiczeń ze strzelnicą ul. Hallera przed wodociągami
23) Mały Plac Ćwiczeń ze strzelnicą ul. Legionów (przy obecnej pętli tramwajowej)
24) Tor Wyścigów Konnych z krytą trybuną - w Lasku Miejskim
25) Stały Obóz Wojskowy przy poligonie w Grupie (1905-1908)


powrót