Dewastacja fortyfikacji
Okres powojenny sprawił, że na fortyfikacje patrzono raczej jak na obiekty ,,praktycznego wykorzystania''. Nikt nie myślał przy tym o ich historycznym przesłaniu. Liczył się przede wszystkim budulec, który można by pozyskać do odbudowy ruin zalegających cały kraj. Ofiarą tego typu myślenia padło dzieło rogowe cytadeli, z którego pozyskiwano cegłę, z miernym zresztą skutkiem.
Innym przykładem dewastacji był los fortu Wielka Księża Góra. Mimo uzyskania statusu obiektu zabytkowego, fort był systematycznie okradany i niszczony, przy praktycznej bezczynności organów powołanych do ścigania tego typu przestępstw. Pozbawiono elementów stalowych praktycznie wszystkie schrony. Do wielkich strat można zaliczyć zniknięcie wieżyczek obserwacyjnych piechoty W.T.90. Nie ocalały ocynkowane rury głosowe obserwatorów artylerii. Zostały skradzione nawet latarnie i instalacje odgromowe zamontowane przez Wojsko Polskie. Palnikami acetylenowymi wycięto uchwyty żaluzji pancernych, zawiasy, kraty w okiennicach, zdemontowano i zniszczono nawet blachę z drewnianych drzwi schronów. Obserwując obraz zniszczeń dokonanych w tym największym grudziądzkim forcie, widać ogromną desperację wandali i złodziei, którzy w sposób zorganizowany uprawiali ten proceder. Kradzież drzwi pancernych (prawdziwego unikatu), kręconych schodów, które prowadziły do tunelu łączącego baterię pancerną ze schronem piechoty, ukazuje rozmiar nieodwracalnych szkód. Nie oszczędzono nawet pompy, która zaopatrywała fort w wodę. Kradzieży nie oparło się także kilka kilometrów fortecznej kraty okalającej całe wzgórze oraz brukowy kamień z drogi prowadzącej do fortu, którego systematyczne wydłubywanie spowodowało jej zapadanie i erozję. Największą stratą jest znaczne uszkodzenie mechanizmów wież pancernych haubic (H.P.T.93), pozbawionych osi obrotu. W jednej z wież odspawano cały pomost bojowy, który spadł na dolną kondygnację.
Spustoszenia nie uniknęły także schrony rozbudowy mobilizacyjnej z 1914 roku. Niektóre zostały zasypane, inne - pozbawione elementów metalowych, zwłaszcza blachy falistej wzmacniającej sklepienia.
Zasypywanie schronu IR 15